HƯƠNG THẢO ĐỨNG - STAND ROSEMARY

THÔNG TIN CHUNG

• Hương thảo đứng hay còn được gọi là mê điệt hương với tên khoa học là Rosmarinus Officinalis, là cây bản địa của vùng Địa Trung hải.
• Trước đây, được trồng nhiều ở phía Nam Âu Châu, Tây Á và Bắc Phi. Còn ở Việt Nam mình, hương thảo đứng thì quá là phổ biến, hầu như mọi miền tổ quốc đều có trồng loại cây này
• Hương thảo đứng thích hợp sống trong môi trường nhiều nắng, khô ráo nhưng không quá nóng
• Thuộc dòng cây mọc bụi, thân gỗ, sống lâu năm. Trong điều kiện môi trường tiêu chuẩn, hương thảo đứng có thể cao đến 2m.
• Đặc trưng của cây hương thảo là tỏa mùi thơm rất dễ chịu, khi tưới nước lên lá vào chiều mát thì sẽ tỏa hương thơm rõ rệt hơn, mùi hương thoang thoảng bay trong gió mang đến sự thư giãn, rất chill chill
• Toàn thân hương thảo đều tỏa mùi thơm rất dễ chịu. Với mùi thơm nồng nhưng không gắt giúp loại bỏ căng thẳng, tăng cường sự tập trung, giúp tinh thần sảng khoái, giảm stress rất nhanh và hạn chế tình trạng buồn ngủ khi làm việc nhiều giờ ở văn phòng

CÁCH SỬ DỤNG

• Trong ẩm thực, hương thảo được dùng nhiều trong các món nướng, dùng được cả cành và lá, cành hương thỏa dùng làm xiên que nướng BBQ rất thơm, cả lá tươi và lá khô dùng làm gia vị ướp, khử mùi các loại thịt đỏ như bò, cừu, nai, heo mọi hoặc một số thịt khác
• Cách xài phổ biến nhứt hiện nay mà hầu như ai cũng biết là bò bít tết nướng với lá hương thảo. Là một trong những gia vị không thể thiếu của món bít tết, ướp các loại thịt trắng như gà, rau củ, và các loại rau củ: khoai tây, cà rốt. Ngoài ra hương thỏa còn được dùng để luộc, sốt, chiên, hấp để cho món ăn thêm đậm vị.
• Nếu mà cheese cake không thể thiếu chanh dây, hải sản không thể thiếu vang trắng, thịt bò không thể thiếu vang đỏ thì món bít tết chắc chắn không thể nào thiếu hương thảo
• Ngoài sử dụng với thịt bò thì các bạn mình kết hợp lá hương thảo với thịt gà, thịt heo, khoai tây nướng hoặc dầu bơ tỏi để phết bánh mì cũng ăn dính lắm á nhe
• Túi thơm đuổi muỗi làm từ lá cây hương thảo khô: Chọn vài nhánh hương thảo có lá khỏe và nhiều, đem phơi khô, cắt vụn, cho vào túi vải mỏng hoặc vải lưới nhỏ làm túi thơm.
• Xịt phòng nước cây hương thảo để đuổi muỗi : Chỉ cần vài nhánh hương thảo (khô hoặc tươi đều được), các bạn mình giã nát, đun sôi cùng nước sạch, sau đó cho vào chai xịt và sử dụng như nước xịt phòng.

CÁCH TRỒNG

• Ánh nắng: Hương thảo là loại cây cần nhiều nắng để sinh trưởng. Vậy nên để cây được khỏe mạnh thì các bạn mình nên để cây ngoài trời có nhiều nắng trực tiếp, còn nếu trồng trong nhà thì phải ngay cửa sổ có nắng và gió là tốt nhứt
• Tưới nước: Cũng là một trong những yếu tố quan trọng trong cách chăm sóc cây hương thảo. Vì đây là một loại cây không thích sự ẩm ướt, rễ cây dễ bị úng nếu tưới quá nhiều lần trong ngày. Trung bình 2 ngày tưới 1 lần là tốt nhứt. Tuy nhiên, các bạn mình đừng nên rập khuôn mà hãy linh động. Thí dụ nếu bữa nào mà nắng nhiều thì các bạn có thể tưới nhiều còn bữa nào mà ít nắng thì có thể không tưới hoặc chỉ tưới ít ít vừa đủ ẩm ẩm là được. Thời điểm thích hợp nhứt để tưới nước cho cây hương thảo là vào sáng sớm
• Đất trồng: Hương thảo là một loại cây rất dễ bị úng nước. Chúng thích hợp với môi trường đất khô và hơi ẩm. Thành thử, các bạn mình cần chọn các loại đất tơi xốp, thoát nước tốt để trồng cây.
• Bón phân: Tốt nhứt các bạn nên sử dụng các loại phân bón hữu cơ tan chậm để cho cây ăn định kì. Vừa không lo cây bị dư chất cháy rễ vừa không phải cho cây ăn quá thường xuyên

CÁCH NHÂN GIỐNG

Việc nhân giống cây hương thảo thường được thực hiện nhiều vào những ngày thời tiết mát mẻ để có tỉ lệ ra rễ cao. Phương pháp nhân giống dễ nhứt và phổ biến nhứt là phương pháp giâm cành. Sau khi giâm cành khoảng 12-20 ngày thì cây hương thảo sẽ ra rễ

Cần chuẩn bị:

• Giá thể và chậu ươm
• Cắt cành hương thảo dài khoảng 7-10cm.
• Vát chéo một góc 45 độ ở phần gốc của cành giâm giống như vát cành cắm hoa, tuốt bớt lá ở phần sẽ cắm vào khay ươm đã có sẵn đất
• Đặt khay đã giâm cành vào nơi thoáng mát, không có ánh nắng mặt trời.
• Phun sương tạo độ ẩm cho cành giâm ngày 2 lần. Liên tục cho đến khi cây ra rễ. Hoặc sau khi giâm cành, các bạn mình tưới ẩm cho khay ươm, sau đó phủ một bọc nilong trong hoặc màng bọc thực phẩm, bọc toàn bộ khay ươm để không bị thoát hơi nước, khoảng 3 ngày kiểm tra 1 lần để tưới ẩm thêm cho khay ươm.
• Sau khi cây mọc rễ khỏe mạnh, thường là từ 30-40 ngày kể từ giâm, các bạn mình có thể trồng những cành đã giâm ra chậu.

Giâm cành trong nước:

• Cũng như giâm cành hương thảo trong đất, các bạn mình cắt nhánh hương thảo dài khoảng 7- 10cm sau đó vặt bớt lá dưới phần sẽ ngâm trong nước khoảng 2-4cm.
• Cắm các đầu cắt trong nước sạch, nên xài ly thủy tinh hoặc ly nhựa trong để quan sát dễ hơn quá trình ra rễ của cây
• Đặt cành giâm trong bóng râm và nhiều ánh sáng. Thay nước định kì mỗi 3 ngày
• Sau khoảng 2-3 tuần cây sẽ bắt đầu ra rễ
• Khi rễ cây đã có nhiều thì các bạn có thể trồng vào đất như bình thường. Nhớ là khi mới trồng thì các bạn khoan để cây ngoài nắng gắt liền nghen, mà kéo ra nắng từ từ để cây thích nghi dần

CÁC VẤN ĐỀ THƯỜNG GẶP

Bệnh thối rễ (Root Rot)

• Biểu hiện: Khi lá của cây hương thảo bắt đầu héo, hầu hết các bạn mình đều nghĩ rằng lá cây có vấn đề hoặc cây bị tưới thiếu nước, nhưng thối rễ (root rot) mới là nguyên nhân hàng đầu cho hiện tượng này.
• Thối rễ thường là do tưới nước quá nhiều trong một bầu đất gồm toàn giá thể nặng (không thoát nước tốt) làm nước bị đọng, sinh ra nấm mốc (thường là Pythium, Phytophthora, Fusarium, Rhizoctonia) và từ đó lan ra khắp rễ cây. Cây hương thảo rất dễ mắc bệnh này vì nó không khoái môi trường đất quá ẩm ướt.

Cách điều trị

• Bệnh thối rễ cần xử lý liền, càng sớm càng tốt. Nếu lá cây hương thảo dần dần héo và chuyển sang màu vàng mà không rõ lý do, theo mình tốt nhứt là nên kiểm tra đất và rễ.
• Nhẹ nhàng lấy cây ra khỏi đất và rửa sạch rễ với nước.
• Cây bị thối rễ sẽ có một số rễ bị rụng khi bạn vừa chạm vào. Những rễ như vậy thường đen và nhũn
• Dùng kéo cắt bỏ hết phần rễ bị úng. Sau đó, sử dụng một số loại thuốc trừ nấm để phun vào phần rễ khỏe mạnh để tránh bệnh lây lan. COC85 là thuốc trừ nấm có hiệu quả tốt
• Thay chậu cây mới. Đổ hỗn hợp giá thể mới sạch sẽ vào chậu mới. Chú ý nên dùng giá thể có nhiều Pumice, Perlite, hạt đất sét nung, vỏ gỗ thông vụn, đá nham thạch hoặc cát
• Tỉa bỏ lá, cành bị vàng và héo trên cây để kích thích cây ra chồi mới.

Phòng tránh

• Trong trường hợp này, phòng ngừa là chìa khóa. Việc theo dõi lượng nước bạn cung cấp cho cây hương thảo là rất quan trọng.
• Hương thảo là một loại thảo mộc chịu hạn, vì vậy ngay cả khi bạn đang trồng loài cây này trong chậu thay vì ngoài vườn và khi thời tiết trở nên nóng hơn, hương thảo không cần phải tưới quá nhiều lần. Chỉ tưới khi đất khô tầm 3cm từ bề mặt trở xuống, đã tưới là phải đẫm và tưới xong phải thoát hết nước.
• Sử dụng các loại đất nhẹ, thoát nước nhanh, không đọng nhiều nước và cho phép rễ thở tốt.
• Tránh bón nhiều chất bổ sung và chất hữu cơ cho đất vì chúng giữ lại nhiều nước. Trong hầu hết các trường hợp, cây hương thảo mình thấy nhu cầu phân bón là khá thấp.

Trồng hương thảo bằng đất nặng

• Đất nặng, chẳng hạn như đất sét là một vấn đề rất lớn đối với cây hương thảo. Loại đất này không chỉ đọng lại nhiều nước mà còn khiến rễ cây không thở được khi đất vón cục. Một là úng, hai là ngộp thở, điều đó sẽ làm gia tăng khả năng hệ thống rễ bị tổn thương
• Thiệt tình là các bạn mình nên dùng các hỗn hợp đất nhẹ (như pumice, perlite, hạt đất sét nung, đá nham thạch vụn, vỏ gỗ thông vụn,…để làm giá thể trồng cho hương thảo

Thiếu nắng

• Nếu nhận không đủ ánh nắng hoặc ánh sáng mạnh thì hương thảo sẽ có xu hướng phát triển các cành dài khẳng khiu. Cây cũng sẽ trở nên suy yếu rồi dễ mắc bệnh hơn mà chết. Giống như cơ thể người mà không có đầy đủ kháng thể vậy đó
• Vấn đề này đặc biệt phổ biến khi các bạn mình trồng hương thảo trong nhà mà không có ánh nắng tối thiểu 2-3 tiếng một ngày. Tốt nhứt là nên trồng ngoài trời và có ánh nắng trực tiếp tầm 6 tiếng mỗi ngày